Merhaba sevgili okurlar. Witnet projesinin Temel Analiz’i ile karşınızdayım. Bu yazımız ile “Witnet Projesi Nedir? Nasıl Çalışır?” sorularına cevap bulmaya çalışacağız.
Witnet Token Nedir?
Witnet akıllı sözleşmelerinizi gerçek dünyaya güvenle bağlayan merkeziyetsiz bir oracle protokolüdür.
Oracle nedir?
Oracle İlişkisel Veritabanı Yönetim Sistemleri olarak tanımlanabilir. Oracle ile büyük miktardaki verileri güvenle tutabiliriz. Aynı anda çok büyük insan kitlelerine bunları yansıtabilir, gösterdiğimiz veriler arasından seçim yapabilir ve düzenleyebiliriz. Oracle veritabanı bu yüzden bir ilişkisel veritabanı yönetim sistemidir. Oracle veritabanı verilerin tamamını güvenli bir biçimde tutarak on binlerce insana aktarabildiğimiz yapıdır. Temelde veritabanı yönetimi olarak dünya üzerinde en büyük projelerin altında yer alır.
Witnet Token Sistem Nasıl Çalışıyor?
Witnet; herhangi bir yazılımın herhangi bir zamanda, herhangi bir web adresinde yayınlanan bilgileri, herhangi bir üçüncü tarafa -körü körüne güvenmek zorunda kalmadan- bilgilerin bütünlüğünün eksiksiz ve doğrulanabilir bir kanıtı ile alınmasına izin verir.
Witnet protokolü bunu; bir bilgisayar ağının, tek bir güven noktası olmaksızın akıllı sözleşmelere ulaşan, onaylayan ve bilgi veren “merkeziyetsiz bir oracle” olarak hareket etmesine izin vererek başarır.
Witnet’in Diğer Oracle Projelerinden Farkı Nedir?
Sheikah ve Radon
Veri istekleri (DR: Data Requests) Witnet’in ürünü için hayati öneme sahiptir ve Oracle protokolünün işlevselliğinin temelini oluşturur. Hem Witnet uyumlu masaüstü cüzdanı hem de veri istekleri ve akıllı sözleşmeler için bir geliştirme ortamı olan Sheikah üzerine inşa edilmiştir. Bir kullanıcı Sheikah’ı kullanabilir ve bir DR şablonunu özelleştirebilir veya sıfırdan yeni bir tane oluşturabilir. Sheikah masaüstü uygulaması, Witnet veri isteklerini görsel ve güvenli bir şekilde oluşturmak ve test etmek için mükemmel bir entegre geliştirme ortamıdır (IDE: integrated development environment).
Sheikah’ın gelişimi, kurulumu ve test edilmesi hakkındaki talimatlara Github reposundan (yazılım havuzu) ulaşabilirsiniz.
Witnet tanıklar (witnesses) tarafından toplanan verileri nasıl okuyor?
Burada RAD Motoru devreye giriyor.
RAD Motoru, Witnet istemcilerinden gelen veri isteklerini işlemekten sorumlu bileşendir. İstekler tarafından belirtilen verilerin alınması, toplanması, hesaplanması ve teslim edilmesini koordine eder. Tüm veri talepleri, RAD Motoru’nun her aşamada ne yapması gerektiği konusunda açık talimatlar içerir. RAD Object Notation’ı (RADON) kullanılarak belirtilen bu talimatlar, RAD Motoru tarafından yorumlanır.
RADON hakkında daha fazla bilgiyi burada bulabilirsiniz.
Witnet veri talebi RADON dili ile tamamen parametrelendirilebilir. Sadece istenen node’ların (düğüm) sayısı belirtilmekle kalınmaz, aynı zamanda bu node’ların farklı kaynaklardan veri toplama, sonuçları filtreleme ve fikir birliğine varma yöntemi de tamamen özelleştirilebilir. Buna ek olarak, Witnet akıllı sözleşmelerin veri istek raporuna katılmak için gereken asgari teminatı belirterek kendi güvenlik garantilerini tanımlamasına da izin verir.
Witnet Protokolünde Hangi Konsensüs Mekanizması Kullanılıyor?
Bildiğiniz üzere Proof of Work’te pahalı donanımlara, Proof of Stake’te ise sisteme büyük miktarda para yatırmaya ihtiyaç var. Witnet’te bu ikisine de yer yok. Burada itibar sistemi kullanılıyor.
Witnet, Bizans Hata Toleransı (Byzantine Fault Tolerance) algoritmasının bir uyarlamasına sahip.
Saldırılara Karşı Savunma
Witnet ekibi PoW ve PoS konsensüs mekanizmalarına yönelik en sık yapılan saldırıları kapsamlı bir şekilde analiz etmiş.
Fakat soru şu:
İtibar sistemine dayalı bir blockchain bu saldırılara karşı nasıl savunma yapabilir?
Özetle:
Sibil saldırıları
İtibar sistemi bu saldırıya karşı çok iyi çalışır çünkü sistem yeterli etkiyi kazanmak için ağ üzerinde çalışmayı gerektirir. Ayrıca, bir veri talebini çözerken saldırıyı ekonomik olarak kaçınılmaz kılan bir teminat ücreti gerekli.
Tutulma (Eclipse) Saldırısı
Tutulma saldırısı kötü niyetli bir kişinin ağ üzerindeki node’lara müdahale etmek için kullanabileceği nispeten basit bir saldırıdır. İsminden de anlaşılabileceği gibi saldırı genel bir aksama yaratmak ya da daha sofistike saldırılara ortam hazırlamak için bir katılımcının eşler arası ağ görüntüsünü kesmeyi amaçlar.
Tutulma saldırıları yüzeysel olarak Sibil saldırılarına benzermiş gibi gelebilir. Bazı benzerlikleri olsa da (kötü niyetli kişilerin sahte eşlerle ağı doldurması gibi) bu iki saldırının nihai amaçları farklıdır. Tutulma saldırısı tek bir node’u hedef alırken bir Sibil saldırısı protokolün itibari sistemini bozmak için tasarlanmış ağ çapında bir saldırıdır.
Witnet’te bir saldırganın bir node’un tüm bağlantılarını tekelleştirmesini önlemek için bir “P2P bucketing system” devreye giriyor.
Bribery (Rüşvet) saldırıları
Witnet’teki “teminat ücreti uygulaması”, herhangi bir rüşveti çok pahalı hâle getiriyor. Daha fazla bilgi için şu gönderiye bir göz atın.
%51 saldırıları
%51 saldırısı bir blockchain ağına tek bir kişi ya da organizasyonun hash oranının çoğunluğunu kontrol altına alarak yaptığı ve ağda bozulmalara neden olan saldırıdır. Diğer bir deyişle, %51 saldırganı, kendi isteği doğrultusunda işlemlerin sıralamasını değiştirebilecek ya da bu işlemleri saf dışı bırakabilecek yeterli madencilik gücüne sahiptir.
Witnet’te bunun gerçekleşebilmesi için saldırganın toplam itibarın %51’ini ele geçirmesi demek. Ekip bunun son derece düşük bir ihtimal olduğunu söylüyor (imkânsız diyemiyorlar).
DDoS saldırıları
Witnet; IP’ler ve genel anahtarlar arasındaki ilişkiyi gizlemek için Dandelion [Karahindiba demek, isim işleve çok uygun olmuş :)] adını verdikleri bir uygulama ile DDos saldırılarını “neredeyse” imkansız hâle getiriyor.
WIT Token
Projenin kendine ait WIT token’ı mevcut. SONlam arz 2,500,000,000. Bu miktarın %70’i -zaman içinde azalan blok ödülleri ile- node’lar tarafından çıkarılacak.
%30’u erken dönem katılımcılarına dağıtılacakmış.
Mine edilen token sayısı bazı değişikliklere tabi olarak aşağıdaki şekilde çıkarılacak:
Blok başına üretilen WIT sayısı 1000’den başlayıp ve 875.000 blokta veya yaklaşık 2.5 yılda bir %50 azalacak şekilde ayarlanmış. Bu periyodik indirimlerin her biri zaten “halving” olarak bildiğimiz bir sistem.
Konu çok uzadı 
Sitede ekip için açılmış bir sayfa yok ama Whitepaper‘ın yazarları CEO, CTO ve Proje Lideri olarak belirtilmiş. Ayrıca şuradan da daha fazla detaya ulaşabilirsiniz.
***
Twitter’a giriş tarihleri Ocak 2018. Takipçi sayıları 1400. Bence çok az.
Telegram’da bu sayı 580, Reddit’te 115, Discord’da 229.
Witnet Token Nasıl Satın Alınır?
Borsalarda WIT kısaltmasıyla işlem gören Witnet Token’e, Türkçe dil desteği ve düşük komisyon oranları ile adından sıkça söz ettiren dünyanın en yüksek işlem hacmine sahip olan kripto para borsası Binance üzerinden ulaşabilirsiniz.
