Dünyanın ilk Bitcoin ATM’si 2 Mayıs 2013’te San Diego/California’da faaliyete geçti. İlk ATM’in üzerinden 6 buçuk sene geçti ve bu süre içinde CoinATMRadar’ın verilerine göre 2019 yılında Bitcoin ATM sayısında %50 oranında artış yaşandı. Elde edilen verilere göre şu andan dünyada 6384 adet Bitcoin ATM’si bulunuyor.
Bunların yanında şu andan yaklaşık olarak bir yıl önce, 19 Aralık 2018’de Türkiye’nin dördüncü olarak açılan kripto para borsası Koineks, İstanbul’da City’s Nişantaşı Alışveriş Merkezi’nde ilk Bitcoin ATM’sini Türk kullanıcılarla buluşturdu.
Bitcoin ATM’lerinin her geçen gün arttığını ve bankaların bile bu işe dahil olmaya çalıştığını biliyoruz. Peki, Bitcoin ATM’si nedir ve gerçekten kullanan var mı?
Bitcoin ATM’si Nedir?
“BTM” olarak da adlandırılan Bitcoin ATM’leri, kripto para birimlerinin nakit para ile ya da debit kartlarla satın alınmasına ya da satılmasına imkan veren fiziksel makinelerdir. Bu makinelerin bazıları yalnızca Bitcoin işlemlerine izin verirken bazılarında farklı kripto para birimleriyle işlem yapılabilir. Yani basitçe her gün debit kartınızı ya da kredi kartınızı takarak işlem yaptığınız banka ATM’leri gibi düşünebilirsiniz.
Bunun yanında her ne kadar geleneksel ATM’lere benzeseler de BTM’ler, bir Bitcoin adresinden diğerine para transferinin gerçekleştirilmesini sağlar. Makine öncelikle kullanıcıyla bir kripto para borsası arasındaki bağlantıyı oluşturur. Ardından kullanıcı yapmak istediği işlemi seçer, bu işlem genellikle “Bitcoin al” işlemidir. Bir doğrulama kodu ile para yatırma işlemi gerçekleştirilir ve kullanıcının verdiği adrese nakit para, kripto para olarak gönderilir.
İnsanlar kolaylıkları, borsalar tarafından desteklenmeleri, gizliliğe odaklanmaları, güvenilir olmaları ve ulaşılabilir olmaları sebebiyle Bitcoin ATM’lerini kullanıyor olabilir. Ancan ben şimdiye kadar “Bitcoin ATM’sinden işlem gerçekleştirdim” diyen kimseyle tanışmadım…
Kim Kullanıyor Bu ATM’leri?
Ağustos ayında kurulan 294 ATM ile bir ayda kurulan ATM rekoru kırılmıştı. Ancak Aralık ayında bu rekor da kırılarak 338 Bitcoin ATM’si kuruldu. Bu makinelerin öyle ucuz ve kolay kurulabilir makineler olmadığını göz önünde bulundurduğum zaman, bu kadar zahmete değip değmediğini düşünmeden edemiyorum. Tabii ki bu ATM’leri kuran şirketler talep üzerine bu kadar çok makine kurduklarını dile getiriyor.
Aslına bakıldığı zaman günümüzde Bitcoin ve kripto para birimleri hala çok yeni varlıklar olarak görülüyor. Dolayısıyla BTM’lerin çok fazla talep görmesini beklemek bana sorarsanız hayal kurmak olur. Ancak talep üzerine açılan bu BTM’ler, eğer gerçekten ifade edildiği gibi gerçek bir müşteri talebi üzerinde kuruluyorsa bu, benimsenmede ciddi oranda artış olduğunu gösterir.
Ancak tüm bunların yanında BTM’lerin de henüz çeşitli sorunlarla karşı karşıya olduğunu unutmamakta fayda var. Ben hiç BTM kullanmadım ama kullananların yorumlarından bazı BTM’lerin işlem ücretlerinin çok yüksek olduğunu öğrendim. Hatta bazıları sırf bu yüksek işlem ücreti sebebiyle hayatlarında yalnızca bir kez BTM kullandıklarını ve sonrasında vazgeçtiklerini ifade ediyor.
Bunun yanında artık borsalar gibi BTM’lerin de KYC ve AML prosedürlerini karşılaması isteniyor. Dolayısıyla isimsiz olarak işlem gerçekleştirmek isteyen kişilerin BTM’leri tercih etmemesi için bir sebep ortaya çıkmış oluyor.
Ayrıca her ne kadar güvenli olarak adlandırılsalar da dolandırıcıların birkaç kez BTM’ler üzerinden dolandırıcılık girişiminde bulundukları biliniyor. Dolayısıyla bu durumda insanları endişelendiriyor.
Peki, tüm bu problemler, yıllardır insanların kullandığı ve sayısı artık on binlerce olan geleneksel ATM’lerde yaşanmıyor mu? Tabii ki yaşanıyor.
Her gün bankaların çağrı merkezlerine düşen aramaların büyük bir kısmını ATM problemi yaşayan insanlar oluşturuyor. İnsanların paraları sıkışıyor, para çekmek isteyenlerin bakiyelerinden tutar düşerken makine parayı vermiyor, tam işlem ortasında merkezden gelen güncelleme ile makine kapanıyor ve işleminiz yarıda kesiliyor ya da para yatırdığınızda bu para hesabınızda görünmüyor ve paranın hesabınıza geri gönderilmesi için ATM kasasının açılıp sayılması, sizin söylediğiniz tutar ile fazla tutarın uyuşması ve sonrasında hesabınıza iadesi sağlanması gerekiyor.
Uzun lafın kısası yıllardır herkesin kullandığı geleneksel ATM’lerde bile gerek sistemsel gerek güvenlikle ilgili problemler yaşanırken BTM’lerde bu sorunların görülmesi çok normal. Yani bu sorunlar yaşanıyor diye nasıl insanlar ATM kullanmaktan vazgeçemiyorsa, muhtemelen BTM’lerde de aynı durum gerçekleşecek.
Sadece her finansal ve teknolojik gelişmede olduğu gibi hem BTM’lerin hem kripto para birimlerinin hem Bitcoin’in hem de Blockchain teknolojisinin zamana ihtiyacı var…
Bitcoin 11. yaşını doldururken, tüm kripto para ilgililerine bol kriptolu ve yüz güldüren bir yıl diliyorum… 2020 kripto paraların ve Blockchain’in yılı olsun!
