Bitcoin ilk ortaya çıktığında yalnızca bireyler arasındaki ödemelerde kullanılan “internet parası” olarak tanımlanıyordu. Sonrasında, fiyat artışlarıyla beraber insanlar Bitcoin’i “yatırım aracı” olarak kullanmaya başladı. Ardından düzenleyici kurumların Bitcoin’i fark etmesi ve işin içine dahil olmalarıyla “Bitcoin gerçekte nedir?” sorusu sorulmaya başlandı. “Menkul kıymet, emtia, internet parası, dolandırıcılık, değer saklama aracı, balon, para birimi…” gibi birçok terim Bitcoin’i tanımlamak için kullanıldı. Hala da kullanılmaya devam ediyor.
Ancak Bitcoin özellikle son 1 yıldır başka bir terimle de anılmaya başlandı ve piyasaya hakim olanlar aslında bu terimin ne olduğunu çok iyi biliyor: Güvenli liman…
Güvenli Liman ve Bitcoin
Öncelikle güvenli liman nedir ona bakalım…
Güvenli liman ekonomistler tarafından, “Piyasada beklenmedik herhangi bir sarsıntı olduğunda yatırımcıların yöneldiği enstrümanlar.” olarak tanımlanıyor. Daha basit bir şekilde anlatmak gerekirse; ülkenizde ekonominin kötüye gittiğini ve paranızın değer kaybettiğini düşünün. Aklınıza ilk olarak yatırımlarınızı bankalardan çekerek altına yatırmak gelir… Çünkü çok uzun zamandır altın “güvenli liman” olarak tanımlanıyor. Çünkü “yastık altı” olarak tabir ettiğimiz altına bir nevi hükümet müdahale edemiyor, parasının kontrolü kişinin kendisinde kalmış oluyor, genel itibariyle altın fiyatları değer kaybetmiyor ve gerçekten ekstrem bir durum olduğunda altın para yerine geçebilir…
Peki, Bitcoin neydi?
Kişiler arasındaki ödemeleri mümkün kılan, hükümet müdahalesinin olmadığı, paranın kontrolünü bireylere vererek finansal özgürlüğü getirmeyi amaçlayan ve para yerine ödemelerde kullanılabilen varlık… Bu iki tanım sizce de çok benzer değil mi?
Dolayısıyla Bitcoin’in insanlar tarafından “güvenli liman” olarak tanımlanması çok da şaşırtıcı değil. Hatta her ne kadar bazı ekonomistler bu tanımı “çok yanlış” bulsa da bence günümüz koşullarında Bitcoin’e en çok yakışan terim “güvenli liman”…
Son Olaylar ve Bitcoin
Öncelikle Venezuela Amerika’nın ekonomik yaptırımlarından kurtulmak için Bitcoin’i ve ardından kendi petrol destekli kripto para birimi Petro’yu kullanmaya başladı. Daha sonra birçok ülke Amerika’nın yaptırımlarından kaçmak için Bitcoin’e yönelmeye başladı. Amerika ne zaman bir ülkeye ekonomik yaptırım uygulasa LocalBitcoins bir rapor yayınladı ve o ülkede Bitcoin kullanımının önemli ölçüde arttığını gördük. Hatta Bitcoin’e olan talep o kadar çok artıyordu ki standart dünya fiyatlarının çok üstünde işlem gördüğüne de şahit olduk.
Daha sonra özellikle Facebook’un Libra adımıyla Çin bir atak yaptı ve kendi merkez bankası dijital para birimini piyasaya süreceğini açıkladı. Tabii ki Libra’nın yanı sıra Çin de bu hamlesiyle Amerika’nın yaptırımlarından kaçınmayı hedefliyor.
Son olarak da Amerika ve İran arasındaki gerginliklerin hem genel Bitcoin fiyatlarını hem de İran’daki ve Amerika’daki Bitcoin ve kripto para kullanım oranını arttırdığını gördük. Çünkü insanlar bu gerginlikler sebebiyle paralarının değer kaybedeceğini düşünerek güvenli liman varlıklarına geçiş yapmaya başladı…
Brexit ve Bitcoin
Boris Johnson’ın Muhafazakâr Partisi’nin İngiltere seçimlerinde tarihi bir zafer kazanmasının ardından Johnson ilk olarak Avrupa Birliğiçıkmazını bir sonuca kavuşturdu ve İngiltere Avrupa Birliği’nden kesin olarak ayrılma kararı verdi. İngiltere’nin Brexit kararı almasıyla ekonomik ve politik sıkıntıların yaşanabileceği endişe gündeme gelmeye başladı.
Hatta İngiltere Merkez Bankası’nın, aynı Amerika’da olduğu gibi faiz indirimine gitmesinin gündemde olduğu biliniyor. Eğer böyle bir durum gerçekleşirse İngilizler de güvenli liman arayışına girebilir ve yakın zamanda “İngiltere’de Bitcoin Kullanımı Arttı”, “İngiltere Bitcoin’e Yöneliyor”, “Brexit Sonrası Güvenli Liman: Bitcoin” gibi başlıkları sıklıkla görmeye başlayabiliriz…
Yani İngilizler de paralarının ve yatırımlarının değer kaybetmeye başladığını düşündüğü anda muhtemelen Bitcoin ve kripto para kullanımında artışlar yaşanacak.
Bitcoin öncelikle altınla benzer özelliklere sahip olduğu için “dijital altın” olarak nitelendirildi, şimdi de altının ünvanı olan “güvenli liman” terimini altınla paylaşıyor… Lider kripto para birimi gelecekte altının yerini alabilir mi bilinmez. Ama altın tahtını artık Bitcoin ile paylaşmak zorunda gibi görünüyor…