Kripto para yatırım şirketi Galaxy Research’ün yayımladığı rapor, Bitcoin Layer 2 (L2) ölçeklendirme çözümlerinin uzun vadeli sürdürülebilirliği konusunda endişelere yol açtı. Özellikle işlemleri ucuz, hızlı ve merkeziyetsiz tutma amacıyla popülerlik kazanan rollup çözümleri, Bitcoin’in blok alanı sınırlamaları ve maliyetleri nedeniyle ekonomik zorluklarla karşılaşabilir.
Yüksek Maliyetler ve Sınırlı Blok Alanı
Bitcoin’in blok alanı blok başına 4 MB ile sınırlıdır ve bu durum, verilerini Bitcoin’in güvenli Layer 1 (L1) ağına bağlamak isteyen rollup çözümleri için önemli sorun anlamına gelir. Zero-knowledge (ZK) kanıtları kullanan rollup’lar her 6-8 blokta bir veri çıktıları ve durum farklılıklarını göndererek bu ağı kullanmayı hedeflerler. Ancak, bu veri gönderimleri işlem başına 400 KB’ye kadar çıkabilir, bu da bir Bitcoin bloğunun kapasitesinin yüzde 10’una eşdeğerdir.
Ocak 2023’ten bu yana Bitcoin bloklarının sürekli dolu olduğu göz önüne alındığında, blok alanı için rekabet, işlem ücretlerinin fırlamasına ve rollup’ların ekonomik olarak sürdürülemez hale gelmesine yol açmaktadır.
Ekonomik Sorunlar
Raporda, Bitcoin’i veri erişim katmanı olarak kullanan rollup’ların veri gönderim maliyetlerini karşılamak için ağlarındaki işlem ücretlerinden önemli gelirler elde etmeleri gerektiğine dikkat çekildi. Örneğin, ortalama 10 sats/vByte ücret oranıyla her 6-8 blokta bir 400 KB veri gönderen bir rollup, aylık yaklaşık 460 bin dolar veya yıllık 5.5 milyon dolar masraf yapabilir. Ücret oranı 50 sats/vByte’a çıkacak olursa, bu maliyetler aylık 2.3 milyon dolara, yıllık ise yaklaşık 27.6 milyon dolara yükselebilir.
Kullanıcı İçin Önemli Çıkarımlar
– Daha düşük maliyetli alternatif veri erişim çözümleri kullanmayı düşünebilirsiniz (Celestia, Near veya Syscoin).
– Layer 3 çözümleri ile veri gönderim maliyetlerini düşürmek mümkün olabilir.
– Rollup’ların kullanıcı çekmek ve yeterli gelir sağlamak için yenilikçi stratejiler geliştirmesi gerekiyor.
Bu mali baskılar nedeniyle rapor, rollup’ların Celestia, Near veya Syscoin gibi daha uygun maliyetli alternatif veri erişim çözümlerinin kullanılmasını öneriyor. Ancak bu durum, rollup’ların Bitcoin ile olan uyumunu azaltacak ve onları gerçek Bitcoin rollup’ları yerine Validium Blockchain’lerine dönüştürebilir. Bir diğer potansiyel çözüm ise rollup’ların Layer 3 çözümlerine dönüşerek mevcut bir Layer 2 veya yan zincire durum farklılıklarını göndermeleridir. Bu şekilde veri gönderim maliyetlerini azaltırken, Bitcoin ağıyla bazı bağlantıları sürdürülmesi sağlanabilir.
Sonuç olarak, Bitcoin rollup’larının geleceği, ağın güvenli altyapısını kullanmanın yüksek maliyetleri ile kullanıcıları çekme ve yeterli gelir sağlama ihtiyacını dengeleme yeteneklerine bağlı olacak. Rollup’lar, bu sorunları aşmak için yenilikçi ve sürdürülebilir stratejiler geliştirmek zorunda kalacaklar.
